Έμβρυα χίμαιρες ανθρώπων-ζώων, δηλαδή οργανισμοί που προκύπτουν χρησιμοποιώντας κύτταρα από δύο ή περισσότερα είδη, προσφέρουν στους ερευνητές νέες δυνατότητες για τη μελέτη ασθενειών, αλλά και τη δημιουργία ιστών και οργάνων για μεταμοσχεύσεις σε ασθενείς.

Για παράδειγμα, θα μπορούμε πιθανότατα κάποια στιγμή στο μέλλον να πάρουμε βλαστοκύτταρα από ασθενή με καρκίνο του παγκρέατος και να τα εισάγουμε σε τροποποιημένο έμβρυο χοίρου, από τον οποίο αφαιρέσαμε το δικό του πάγκρεας.  Το έμβρυο αναπτύσσει το ανθρώπινο υγιές πάγκρεας, το οποίο θα μεταμοσχευτεί στη συνέχεια στον ασθενή. Είναι προφανή τα ηθικά, κοινωνικά και νομικά θέματα που δημιουργούνται, αν σκεφτεί κάποιος π.χ. την περίπτωση ανάπτυξης ανθρώπινου εγκεφάλου σε ένα ζώο.

Το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας των Η.Π.Α. (ΝΙΗ), έχει θέσει φραγμό στη χρηματοδότηση ερευνών αυτού του είδους από το 2015, εν αναμονή νέων οδηγιών.  Υπάρχουν όμως σχετικές ερευνητικές προσπάθειες σε άλλες χώρες και συνεργασίες επίσης αμερικανικών ερευνητικών ομάδων με αυτές άλλων χωρών.

Εκτεταμένες σχετικές έρευνες πραγματοποιούνται στην Ιαπωνία. Εκεί, η πλειονότητα του κοινού υποστηρίζει τις έρευνες αυτές, αν και είναι διαφορετική η συναισθηματική αντιμετώπιση, ανάλογα με το ανθρώπινο όργανο που αναπτύσσεται σε κάποιο ζώο (έρευνα του καθηγητή Νομικής FrancisShen του Παν. της Minessota). Αντίστοιχη αντιμετώπιση δείχνει και έρευνα στην Αμερική.

Ο Francis Shen, καθηγητής νομικής στο Πανεπιστήμιο της Minnesota έδωσε απαντήσεις σε μια σειρά ερωτημάτων στο επιστημονικό περιοδικό «ΤheScientist»:

Σε σχέση με το τι μπορούμε ή τι ευχόμαστε να κάνουμε με τις χίμαιρες ανθρώπων-ζώων, απάντησε ότι η μεταμόσχευση οργάνων είναι σημαντικός στόχος που καθίσταται πιθανώτερος όταν το όργανο προκύπτει από δικά σου κύτταρα, αφού είναι ευκολότερα προσλαμβανόμενο και δεν απορρίπτεται ως ξένο. Επίσης, προσφέρεται η δυνατότητα ανάπτυξης μεγάλου αριθμού εφαρμογών στον τομέα της Αναγεννητικής Ιατρική (κατανόηση των μηχανισμών ασθενειών και λειτουργίας οργάνων, βελτίωση στη θεραπεία). Επιβεβαίωσε ότι το Αμερικανικό κοινό (59%) ένθερμα υποστηρίζει αντίστοιχες έρευνες σε όλα τα βήματα της διαδικασίας. Επιπλέον, ένα ενδιαφέρον στοιχείο που προέκυψε είναι, ότι άτομα με συντηρητικές απόψεις, υποστήριξαν την έρευνα βλαστοκυττάρων, με τη χρησιμοποίηση μάλιστα επαγόμενων πολυδύναμων βλαστοκυττάρων και όχι εμβρυικών βλαστοκυττάρων.

Επιβεβαίωσε ότι το κοινό βλέπει με διαφορετικό μάτι την εφαρμογή τέτοιων μεθόδων όταν πρόκειται για τον εγκέφαλο ή τους γαμέτες σε σχέση π.χ. με το συκώτι. Hεκτίμηση, όπως ανέφερε, είναι ότι το συκώτι δεν διαθέτει τόσο πολλά ειδικά χαρακτηριστικά, αλλά το σπερματοζωάριο, το ωάριο και ο εγκέφαλος, αποτελούν και μέρος και πακέτο για το σύνολο της ανθρώπινης οντότητας.

Οι ηθικοί προβληματισμοί που δημιουργούνται όταν σκεφτεί κάποιος να χρησιμοποιήσει εμβρυικές χίμαιρες ανθρώπων-ζώων για να αναπτύξει έναν ανθρώπινο εγκέφαλο σε ένα ζώο, είναι αρκετοί και σοβαροί. Όπως είπε ο καθηγητής, σε αυτούς περιλαμβάνονται η καλή κατάσταση του ζώου, η ανθρώπινη αξιοπρέπεια, αλλά και δυνητικά η νευρολογική ανθρωποποίηση των χιμαιρικών ζώων, θέματα τα οποία πρέπει να αξιολογηθούν. Το ΝΙΗ κατέληξε, θα πρέπει να χρηματοδοτήσει τις αντίστοιχες έρευνες, θέτοντας πάντα το πλαίσιο που η ηθική επιβάλλει.

Το συμπέρασμα είναι ότι η ηθική, οι νόμοι και οι ρυθμίσεις θα πρέπει να συνυπάρχουν με την πρόοδο και την ανάπτυξη της έρευνας. Για να είναι παραγωγική αυτή η διαδικασία, αφού πρόκειται για περίπλοκα θέματα, η συνεργασία όλων των εμπλεκομένων παραγόντων είναι απαραίτητη.

Πηγή: The Scientist

Νικήτας Θάνος - Stagiare EEB