Τον Ιανουάριο του 2021, η Nova Scotia θα γίνει η πρώτη περιοχή στον Καναδά με «εικαζόμενη συναίνεση» ως προς τη δωρεά οργάνων.

Σύμφωνα με αυτόν τον νόμο, θα υποτεθεί ότι άτομα που δεν τεκμηριώνουν τις επιθυμίες τους για δωρεά οργάνων έχουν αυτόματα συναινέσει να γίνουν δωρητές οργάνων. Αυτό ονομάζεται μερικές φορές σύστημα «opt-out» και χρησιμοποιείται σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες. Αυτή είναι και μια σημαντική απόκλιση από τις συνήθεις πρακτικές σχετικά με τη συγκατάθεση στην υγειονομική περίθαλψη στον Καναδά. Είναι λογικό κλινικοί και ειδήμονες της βιοηθικής να έχουν ανησυχίες σχετικά με το εάν μπορούν να δικαιολογηθούν πιθανές αρνητικές επιπτώσεις στον σεβασμό της προσωπικής επιλογής.

Η αρχή της χρήσης των λιγότερο περιοριστικών μέσων στην ηθική της δημόσιας υγείας σημαίνει την επιλογή στρατηγικής που θέτει τους λιγότερους περιορισμούς στην ατομική ελευθερία. Η αιτιολόγηση της τεκμαιρόμενης συγκατάθεσης βάσει αυτής της αρχής θα απαιτούσε αποδεικτικά στοιχεία ότι θα αυξήσει την προσφορά οργάνων από δότες, καθώς και αποδεικτικά στοιχεία που θα αποδεικνύουν ότι δεν υπάρχει τρόπος να επιτευχθεί αυτή η αύξηση χωρίς τη χρήση της θεωρούμενης συγκατάθεσης.

Υπάρχουν ανησυχίες ότι η προσωπική ελευθερία θα επηρεαστεί αρνητικά από το νόμο της NovaScotia, καθώς και σχετικά με το ποιος θα επηρεαστεί. Για παράδειγμα, κάποιος πολίτης που οι απόψεις του τον οδηγούν στο να μη θέλει να γίνει δωρητής οργάνων και ταυτόχρονα δεν έχει συζητήσει με τους εγγύτερους συγγενείς και φίλους αυτήν του την άποψη, ενώ επίσης δεν έχει ενημερωθεί για το νόμο θα καταλήξει να γίνει δωρητής οργάνων αυτόματα χωρίς την ουσιαστική του συναίνεση εάν προκύψει κάποιο δυστύχημα. Το ίδιο μπορεί να συμβεί με συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες που για οποιονδήποτε λόγο απουσιάζουν από την ενημέρωση για νομικά πλαίσια. Αυτή η κατάσταση διαφέρει από την κλασική στις αποφάσεις υγείας όπου για σημαντικές αποφάσεις απαιτείται ξεκάθαρη θετική συναίνεση.

Ένα άλλο σημαντικό εμπόδιο στη δωρεά οργάνων είναι η ικανότητα των οικογενειών να «αρνηθούν» αποφάσεις σχετικά με τη δωρεά και υπάρχει ανησυχία ότι στη βάση ενός θεωρούμενου συστήματος συγκατάθεσης το εμπόδιο θα μεγαλώσει. Το επιχείρημα είναι ότι θα υπάρξει μεγαλύτερη αβεβαιότητα σχετικά με τις επιθυμίες ενός ατόμου και, επομένως, θα είναι πιο δύσκολο να αποδειχθεί ότι το βέτο της δωρεάς οργάνων αντίκειται στις επιθυμίες του.

Λιγότερο περιοριστικές επιλογές περιλαμβάνουν την καλλιέργεια σημασίας της δωρεάς οργάνων μέσα από διάφορα σλόγκαν και εκστρατείες και την εντολή επιλογής, η οποία θα μπορούσε να απαιτεί από τα άτομα να επιλέγουν ή να εξαιρεθούν από τη δωρεά οργάνων κάθε φορά που ανανεώνουν την κάρτα υγείας τους. Λιγότερο περιοριστικά μέτρα όπως αυτά θα πρέπει να υιοθετηθούν πριν γίνει η μετάβαση στη θεωρούμενη συγκατάθεση, ειδικά ελλείψει αποδεικτικών στοιχείων ότι τα συστήματα θεωρούμενης συναίνεσης είναι η μόνη στρατηγική που θα αυξήσει επαρκώς τη δωρεά οργάνων.

Πηγή: The Conversation

Χρήστος Χατζόπουλος - Stagiaire EEB