Καθώς η φαρμακευτική βιομηχανία απομακρύνεται από το μαζικό, προς ένα πιο προσωποποιημένο-εξατομικευμένο μοντέλο παραγωγής, η τεχνολογία της τρισδιάστατης εκτύπωσης φαρμάκων έχει τη δυναμική να φέρει την επανάσταση στην αγορά.
Βασικότερο πλεονέκτημα αυτής, στην εξατομικευμένη φαρμακοπαραγωγή, είναι η ικανότητα να παράγεται μικρή παρτίδα με προσεκτικά ρυθμισμένες δόσεις, σχήματα, μεγέθη και χαρακτηριστικά αποδέσμευσης. Επιτρέπει εξίσου και την ενσωμάτωση γεύσεων σ’ ένα χάπι, χωρίς την ανάγκη να επικαλύπτονται, κρύβοντας εντελώς τη γεύση των χημικών μερών. Οι τρισδιάστατοι εκτυπωτές μπορούν να εγκατασταθούν σε φαρμακεία, νοσοκομεία, κλινικές αλλά και δυσπρόσιτες περιοχές, διευκολύνοντας έτσι την παραγωγή φαρμάκων αν κι όταν ζητηθεί. Αυτό είναι όφελος ιδίως για όσα έχουν χαμηλή σταθερότητα (δηλαδή ποσοστό περιεκτικότητας των ουσιών που περιείχαν κατά την παραγωγή τους και σε χρόνο μεταγενέστερο) αλλά και όσα απαιτούν αλυσίδα ψύξης για την αποθήκευσή τους. Για τις φαρμακευτικές εταιρίες η τρισδιάστατη εκτύπωση μπορεί να μειώσει το κόστος, τα απόβλητα αλλά και να αποτελέσει μικρότερο περιβαλλοντικό κίνδυνο, καθώς οι εκτυπωτές αποθέτουν μόνο τις πρώτες ύλες που απαιτούνται.
ToSpitam (Ievetiracetam) της εταιρείας Aprecia που ασχολείται με την τρισδιάστατη φαρμακευτική εκτύπωση, έχει ένα φάρμακο κατά της επιληψίας, είναι το πρώτο και μοναδικό τρισδιάστατα εκτυπωμένο φάρμακο. Έλαβε την έγκριση του FDA (FoodandDrugAdministration) το 2015 και είναι φτιαγμένο με την πατενταρισμένη τεχνολογία της ZipDose. Η εν λόγω διασπειρόμενη ταμπλέτα είναι πλήρως διαλυόμενη, εάν έρθει σ’ επαφή με υγρό. Πρόσθετα, πολύ υψηλές δόσεις είναι εφικτές (μέχρι 1000 mg), κάτι που συνήθως δεν είναι εφικτό με τις συμβατικές μεθόδους. Η τεχνολογία ZipDose χρησιμοποιεί την τεχνική drop-on.
Τον Απρίλιο του 2020, η FabRxμε έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο παρουσίασε τον πρώτο εμπορικά διαθέσιμο 3Dεκτυπωτή για εξατομικευμένη παραγωγή φαρμάκων. Ο M3DIMAKERείναι ένας εκτυπωτής που επιτρέπει να προσαρμόζεται το ακροφύσιό του, ώστε να προσαρμόζεται σε διαφορετικές ανάγκες δοσολογίας. Παράλληλα με την drop-onτεχνική της τεχνολογίας ZipDose της Aprecia, ο εν λόγω εκτυπωτής χρησιμοποιεί και μια άλλη μέθοδο εκτύπωσης, την λεγόμενη DPE. Προσιδιάζει με την προαναφερόμενη, καθώς κι αυτή τοποθετεί έναν φαρμακευτικό παράγοντα στο στρώμα εκτύπωσης, πάντως κι οι δύο μέθοδοι διευκολύνουν τον κατασκευαστή να παράγει χάπια με συνδυασμό πολλαπλών ουσιών, με παρατεταμένη επίδραση αλλά και χάπια βραδείας απελευθέρωσης.
Προς στιγμήν, μεγάλες βιοφαρμακευτικές εταιρίες έχουν εκδηλώσει ελάχιστη δραστηριότητα στο πεδίο αυτό. Τον Φεβρουάριο του 2020, η MerckKGaAανακοίνωσε συνεργασία με την AMCM (AdditiveManufacturingCustomizedMachines) για την ανάπτυξη και παραγωγή τρισδιάστατα εκτυπωμένων φαρμακευτικών ουσιών για κλινικές μελέτες, και αργότερα για κλινικές παρασκευές, με στόχο -όπως αυτός έχει τεθεί- την ανάπτυξη φαρμάκων με χρήση πούδρας στο θάλαμο εκτύπωσης. Η Merxcκαι η AMCMαναμένουν να καταστεί η παρασκευή δισκίων τόσο γρηγορότερη, όσο και φθηνότερη, εξαιτίας της αποφυγής των ανασυνθέσεων. Η GlaxoSmithKline έχει επίσης εκδηλώσει ενδιαφέρον για την τρισδιάστατη εκτύπωση φαρμάκων, συνεργαζόμενη με το πανεπιστήμιο του Νότινγχαμ σε μια μελέτη που χρησιμοποίησε εκτύπωση με ακροφύσιο και μέθοδο εκτύπωσης υπεριώδους ακτινοβολίας, για την παραγωγή 3D δισκίων ροπινιρόλης για την αντιμετώπιση της νόσου Parkinson’s.
Το παραδοσιακό μοντέλο, αυτό της ενιαίας προσέγγισης στην παραγωγή φαρμάκων αποδεικνύεται αναποτελεσματικό και δαπανηρό. Οι φαρμακευτικές εταιρίες είναι απαραίτητο να υιοθετήσουν νέες τεχνολογίες όπως αυτή της τρισδιάστατης εκτύπωσης, ώστε να δημιουργούν πιο εξατομικευμένες αγωγές, να αυξάνεται η αποδοτικότητα Έρευνας & Ανάπτυξης, να μειωθεί το κόστος και να ελαχιστοποιηθούν τα απόβλητα. Αυτό δε θα οδηγήσει μόνο σε πιο βελτιστοποιημένες και οικονομικά συμφέρουσες αλυσίδες προμηθειών, αλλά και θα βελτιώσει την βιωσιμότητα, κάτι που έχει προωθηθεί ως η πιο σημαντική τάση για τις βιομηχανίες από το 2021 κι εντεύθεν.
Πηγή: medicaldevice-network
Καλλιόπη-Αργυρώ Τσιριγώτη - StagiaireΕΕΒ