Ανάλυση DNA και δικαστηριακή πράξη

Ανάλυση DNA και δικαστηριακή πράξη. Καϊάφα - Γκμπάντι Μαρία, Κοβάτση Λήδα, Μαργαρίτης Λάμπρος, Μήτρου Λίλιαν, Ντούγκου Ντζάου Σαμουήλ. Εκδόσεις Σάκκουλα, Αθήνα - Θεσσαλονίκη, 2014, σελ. 159

Όπως όλα δείχνουν, τα νέα επιστημονικά δεδομένα στην εξιχνίαση του εγκλήματος από τη χρήση της τεχνολογίας του DNA, αλλά και ποικίλα ζητήματα βιοηθικής και λειτουργίας των τραπεζών γενετικών δεδομένων είναι, μεταξύ άλλων, τα θέματα που βρίσκονται και θα βρεθούν περισσότερο στο επίκεντρο των διαφόρων δικαστηριακών πράξεων και γενικότερα στον κλάδο του δικαίου. Πιο συγκεκριμένα, η ανάλυση του γενετικού υλικού τα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει σημαντικά την αποδεικτική διαδικασία τόσο στην αστική δίκη, κυρίως σε ό,τι αφορά την αναγνώριση της πατρότητας, όσο και στη ποινική διαδικασία για τη ταυτοποίηση πιθανών ενόχων ή τον αποκλεισμό υπόπτων. Έτσι, οι συγγραφείς του συγκεκριμένου βιβλίου προσπαθούν να θίξουν μια σειρά ερωτημάτων, που σχετίζονται αφενός με την αξιοπιστία των εξετάσεων και τη δεσμευτικότητά τους για το δικαστήριο και αφετέρου με τον υποχρεωτικό ή προαιρετικό τους χαρακτήρα και τη δυνατότητα βίαιης απόσπασης γενετικού υλικού με στόχο την πραγματοποίησή τους. Βέβαια, για έναν κλάδο του δικαίου με έντονη κοινωνική και συναισθηματική φύση, όπως είναι το οικογενειακό δίκαιο και η προστασία του παιδιού, η βιολογική αλήθεια είναι πολλές φορές αδιάφορη ή έχει συγκεκριμένα όρια, τα οποία το δικαστήριο δεν μπορεί να υπερβεί, μόνο και μόνο επειδή υπάρχει αυτή η επιστημονική δυνατότητα, και τα οποία ο νόμος (τα νομοθετήματα ή η νομολογία) υπερασπίζονται και έχουν το χρέος να υπερασπίζονται σθεναρά. Επίσης, τονίζεται ότι και στη ποινική διαδικασία, ο επιστήμονας δεν θα υποδείξει το δράστη ή τον ένοχο, ενώ θα μιλήσει και πάλι με πιθανότητες, παρουσιάζοντας μόνο τα ευρήματά του, με τελικό κριτή πάντα τον ίδιο το δικαστή. Άλλωστε, τα γενετικά δεδομένα παρουσιάζουν ορισμένες ιδιαιτερότητες, οι οποίες πολλαπλασιάζουν τους κινδύνους και την προσβολή δικαιωμάτων που συχνά ενέχει η επεξεργασία των δεδομένων ενός προσώπου, καθώς πρόκειται για δεδομένα που αποκτώνται μέσω της ανάλυσης απειροελάχιστου γενετικού υλικού, δεν υπόκεινται σε μεταβολή ή διόρθωση, συχνά είναι άγνωστα στον ίδιο τον φορέα τους, ενώ είναι κρίσιμα για την ίδια τη ζωή του αλλά και το μέλλον του. Τέλος, το βιβλίο αυτό απευθύνεται στις κοινότητες δικηγόρων, δικαστικών λειτουργών, ιατρών και Αρχών (Ελληνική Αστυνομία κ.α.) και σκοπός του είναι να ενημερώσει και να προσφέρει ένα εγχειρίδιο που αφορά τόσο στις δυνατότητες όσο και στους περιορισμούς της τεχνολογίας του DNA στη δικαστηριακή πράξη.

 

Βασιλική Σταυρουλάκη - Stagiaire ΕΕΒ