Frans de Waal. Πρωτεύοντα και Φιλόσοφοι - Πώς εξελίχθηκε η ηθική. Εκδόσεις Αλεξάνδρεια 2015, σελ. 280.

Πριν από μερικές ημέρες κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, το ριζοσπαστικό βιβλίο του FransdeWaal, με τίτλο «Πρωτεύοντα και Φιλόσοφοι - Πώς εξελίχθηκε η ηθική». Με το πρωτοποριακό αυτό έργο, ο Ολλανδός Ηθολόγος μελετά τις βιολογικές κινητήριες δυνάμεις της εκάστοτε ζωικής συμπεριφοράς συμπεριλαμβανομένης και της ανθρώπινης, προκειμένου να αναδείξει την περίπλοκη διασύνδεση μεταξύ θετικών και ανθρωπιστικών επιστημών. Ειδικότερα, ο FransdeWaal, αναπτύσσει με σαφή, αποφασιστικό και εκκεντρικό τρόπο τον κύριο προβληματισμό του ως προς την προέλευση της ηθικότητας, προβάλλοντας το ερώτημα για το αν η ανθρώπινη ηθική δράση συνιστά συνέχεια του εξελικτικού μας παρελθόντος ή αν η ανθρώπινη ύπαρξη σηματοδοτεί την απαρχή για την ηθική αξιολόγηση της συμπεριφοράς, πράγμα που σημαίνει κατά συνέπεια ότι η ηθικότητα νοηματοδοτείται κατ’ αποκλειστικότητα σε σχέση με την ανθρώπινη υπόσταση. Επί της ουσίας στο βιβλίο αποτυπώνεται μια σειρά διαλέξεων που είχε δώσει ο διαπρεπής μελετητής των πρωτευόντων θηλαστικών και της ηθολογίας στο Πανεπιστήμιο Princeton, το Νοέμβριο του 2003, καθώς και οι επικριτικές παρεμβάσεις τεσσάρων επιφανών Αμερικανών διανοούμενων και συγκεκριμένα του P. Singer, της C. M. Korsgaard, του P. Kitcher και του συγγραφέα επιστημονικών έργων R. Wright. Εν τέλει, ο FrancisdeWaal, παραθέτοντας εντυπωσιακά τεκμήρια από τις εκτεταμένες έρευνές του, αντικρούει τη «θεωρία του επιχρίσματος», σύμφωνα με την οποία η ηθική δεν είναι παρά η ισχνή επικάλυψη μιας κατά τα άλλα μοχθηρής φύσης, επισημαίνοντας τη συνέχεια μεταξύ ανθρώπινης και ζωικής συμπεριφοράς, υπερβαίνοντας τη μονομερή θεώρηση της σύγχρονης εξελικτικής Βιολογίας ως προς την αξιολόγηση του φυσικού κόσμου και αμφισβητώντας μ’ αυτόν τον τρόπο την παγιωμένη κοινωνική αντίληψη περί απόρροιας των κριτηρίων της ηθικότητας εκ του ανθρώπινου πολιτισμού και όχι εκ των εξελικτικών μηχανισμών της φύσης.

Ειρήνη Μέντε - Stagiaire ΕΕΒ