Human Dignity in Bioethics and Law

Human Dignity in Bioethics and Law. Charles Foster, Hart Publishing, 2011, σελ. 218. 

Η έννοια της ανθρώπινης αξιοπρέπειας έχει προκαλέσει έντονες συζητήσεις και διχογνωμίες. Από πολλούς έχει κατηγορηθεί ως έννοια άμορφη, αθεράπευτα θεολογική, ακόμη και φιλοσοφικό «παραθυράκι». OCharlesFoster, αρνούμενος κατηγορηματικά τους ως άνω ισχυρισμούς, επιχειρεί με το εν λόγω βιβλίο να αναδείξει τη θεμελιώδη και κεντρική σημασία της έννοιας της ανθρώπινης αξιοπρέπειας καθώς και να αποκαταστήσει τη θέση της, τοποθετώντας την στον πυρήνα της φιλοσοφικής σκέψης για τα βιοηθικά ζητήματα και τους τομείς του δικαίου που άπτονται αυτών των θεμάτων. Το επιχείρημά του υπέρ της έννοιας της αξιοπρέπειας αναλύεται στο βιβλίο με ένα πολύ εκλεπτυσμένο και συγχρόνως δομημένο τρόπο. Αποδοκιμάζοντας τις ελαττωματικές – όπως ο ίδιος τις θεωρεί- εναλλακτικές προσεγγίσεις της φιλοσοφίας της βιοηθικής, εν συνεχεία επεξηγεί τη σημασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και τον λόγο για τον οποίο θα πρέπει να αποτελεί τη βάση των ηθικών επιχειρημάτων για τα δυσεπίλυτα (ηθικά) πρακτικά ζητήματα στο πεδίο της ιατρικής πρακτικής και της βιοηθικής, όπως για παράδειγμα το αμφιλεγόμενο ζήτημα της ευθανασίας, των εκτρώσεων, της κλωνοποίησης, της «βελτίωσης» των ανθρώπων μέσω γενετικών επεμβάσεων και την ανθρώπινη αναπαραγωγή. Για τον συγγραφέα η αξιοπρέπεια έχει ουσιαστικό περιεχόμενο και είναι αυτή η έννοια στην οποία βρίσκουν έρεισμα οι κοινές βασικές αρχές που διέπουν τα βιοηθικά ζητήματα, ήτοι η αρχή της αγαθοεργίας, της μη πρόκλησης βλάβης και του σεβασμού της αυτονομίας του ασθενούς. Στο «δύσκολο» πεδίο της ιατρικής πρακτικής, και ειδικά στη διαπροσωπική σχέση ιατρού και ασθενούς η έννοια της αξιοπρέπειας παρουσιάζεται, με την πιο ισχυρή της μορφή, ως ο μόνος τρόπος γνώσης και διάκρισης των ηθικών από τις ανήθικες πρακτικές και για τον λόγο αυτό, ο CharlesFosterδιατείνεται μέσα από το εν λόγω βιβλίο ότι η ως άνω έννοια θα πρέπει να αποτελεί την «καρδιά» αυτών των ζητημάτων.

Βάσια Αντωνίου Stagiaire EEB